Okoliczności
historycznoliterackie debiutu
Adam Ziemianin debiutował wierszem "Święty Jan
z Kasiny Wielkiej" na łamach Życia
Literackiego w lutym 1968 roku.
Rok 1968 to data zmiany literackich pokoleń -
zrodzenie formacji Nowej Fali (pokolenia '68).
Prasowe debiuty przypadły na drugą połowę lat 60., ale główny czas
wspólnej działalności to lata 1971 - 1976. Debiutowano na łamach
Orientacji w Warszawie, Studenta, Nowego Wyrazu, Życia Literackiego w
Krakowie, Nurtu (pismo regionalne) w Poznaniu, Agory (pismo studenckie)
we Wrocławiu.
W Nowej Fali odrodziło się zjawisko grup literackich o charakterze
programowym - Teraz w Krakowie, Próby w Poznaniu,
Agora we Wrocławiu.
Grupa Teraz działała w Krakowie od października 1968 do połowy roku
1975. Założyli ją m.in. Baran, Kornhauser, Zagajewski. Członków grupy
łączyły więzy pokoleniowe, ideowe i programowo-artystyczne. Tę grupę
zaliczano do Nowej Fali. Twórczość Nowej Fali to literatura "mówiąca
wprost", charakteryzująca się nieufnością pisarza, realizmem, społeczną
i artystyczną odwagą.
Dominującym rodzajem wypowiedzi jest poezja,
ważna też jest publicystyka literacka i esej.
....................................................................
Główni autorzy Nowej Fali i ich
ksiązki poetyckie:
Barańczak: Nieufni i zadufani; Etyka i poetyka; Dziennik poranny;
Kornhauser i Zagajewski: Świat nie przedstawiony; Zagajewski; Sklepy
mięsne; inni to Krynicki, Lipska, Karasek, Stabro, Wojaczek, Stachura,
Szaruga i Bierezin.
....................................................................
(…)
Marzec’68 to przeżycie generacyjne,
które swoiste piętno odcisnęło na życiu Stanisława
Stabry, czyniąc z niego czołowego przedstawiciela Nowej Fali i
założyciela grupy Teraz. Nowa Fala to ruch niejednorodny, swoją
obecność zaznaczył we wszystkich niemal dziedzinach kultury:
teatrze, literaturze, sztuce. Najpełniej zrealizował się w poezji.
Głosząc bunt wobec zastanej rzeczywistości w imię imperatywu
„powiedz prawdę, do tego służysz” (A. Zagajewski: Prawda /w:/
Komunikat, Kraków 1972) upominał się o wolność i życie
godne, sprawiedliwe i uczciwe. „Nowa Fala wyrosła z jednego
podstawowego tonu (…) sprzeciwu, rebelii”– pisze Adam
Zagajewski. „Odkrycie wartości i siły słowa „nie” na długi
czas wyznaczyło kierunek rozwoju tej poezji.” (A. Zagajewski:
Solidarność i samotność, Paryż 1986, s.26)
(…)
Poeci Nowej Fali uważali, że
l.70. charakteryzuje kryzys języka, polegający na nieumiejętności
nazywania i opisywania rzeczywistości (…). Teraźniejszość
bywała zastępowana przeszłością lub przyszłością, co służyło
powstawaniu obiegowych mitów fałszujących rzeczywistość.
Dla podkreślenia postawy akceptacji owej mitologizacji świata
przyjęli termin „realizm nienaiwny”. Postulowali „mówienie
wprost”. Oznaczało to wyrażenie i opis rzeczywistości zgodnie z
prawdą, zdecydowanie i z pełną odpowiedzialnością. Oznaczało to
także mówić o polityce.
(…)
Stanisław Staro (ur.1948) i Adam
Ziemianin (ur.1948) są rówieśnikami, wzrastali w tym samym
czasie, wychowywali się prawdopodobnie na tych samych lekturach,
ulegali tej samej modzie, uczestniczyli w tych samych wydarzeniach
historycznych, wydawać by się mogło więc (…), że należą do
tego samego pokolenia literackiego. Tymczasem tak nie jest. (…)
A.
Skoczek: Poeci Krakowa – trzy
portrety /w:/ Koniec wieku 1996/9.
|
